ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Η βιταμίνη Ε, μία λιποδιαλυτή βιταμίνη, είναι ένα από τα κυριότερα διαιτητικά αντιοξειδωτικά. Η φυσική βιταμίνη Ε αποτελείται από 8 διαφορετικούς τύπους, α-, β-, γ-, και δ-τοκοφερόλη (tocopherol) και α-, β-, γ-, και δ-τοκοτριενόλη (tocotrienol), οι οποίοι παράγονται αποκλειστικά από τα φυτά.

Μία από τις πλουσιότερες διαιτητικές πηγές βιταμίνης Ε είναι τα βρώσιμα φυτικά έλαια. Η βιταμίνη Ε υπάρχει ακόμα στις συνθετικές α-τοκοφερόλες και τους εστέρες τους (α-tocopherylsuccinate και α-tocopherylacetate) . Είναι το μοναδικό σημαντικό υδατοδιαλυτό αντιοξειδωτικό που υπάρχει στο πλάσμα και τα ερυθρά αιμοσφαίρια του αίματος [Burton GW et al, 1983].

Η α-tocopherylacetate χρησιμοποιείται συχνά στο εμπόριο, δοθέντος ότι η εστεροποίηση της βιταμίνης Ε την προστατεύει από την οξείδωση.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ – ΤΡΟΠΟΣ ΔΡΑΣΗΣ

Σε καλλιέργειες ανθρώπινων αρθρικών χονδροκυττάρων η βιταμίνη Ε μειώνει την δραστηριότητα της αρυλσουλφατάσης Α και της όξινης φωσφατάσης [Schwartz ER, 1979].

Η βιταμίνη Ε μπορεί να αυξήσει την ανάπτυξη των χονδροκυττάρων, να προστατεύσει από την ROS και να τροποποιήσει την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας, τόσο in vitro, όσον και in vivo [Kaiki G et al, 1990; Tiku ML et al, 2000], αλλά έχει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες [Stuyvesant VW et al, 1967].

Η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης Ε αναστέλλει την αύξηση των συγκεντρώσεων των ελεύθερων ριζών των συνδεόμενων με την αρθρίτιδα, in vitro [Yoshikawa T et al, 1983].

Οι οστεοαρθρικοί ασθενείς έχουν διαιτητική πρόσληψη βιταμίνης Ε μικρότερη από την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη [Kowsari B et al, 1983].

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Θετικές μελέτες

Σε μία μικρή απλή – τυφλή, διασταυρούμενη, τυχαιοποιημένη μελέτη διάρκειας 10 ημερών σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα, η βιταμίνη Ε, σε δόση 600 mg ημερησίως, σύμφωνα με ένα ερωτηματολόγιο που συμπλήρωσαν οι ασθενείς, ανακούφισε από τον πόνο πολύ περισσότερο από placebo [Machtey I and Ouaknine L, 1978].

Σε μία τυχαιοποιημένη, διπλή – τυφλή, πλασέμπο – ελεγχόμενη μελέτη διάρκειας 6 εβδομάδων σε 50 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα, κυρίως της σπονδυλικής στήλης, η βιταμίνη Ε, σε δόση 400 IU ημερησίως, ανακούφισε από τον πόνο πολύ περισσότερο από placebo και εμείωσε την ανάγκη λήψης αναλγητικών [Blankenhorn G, 1986].

Αρνητικές μελέτες

Σε μία διπλή – τυφλή τυχαιοποιημένη μελέτη ασθενών με ΟΑ διάρκειας 3 εβδομάδων δεν παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά στην VAS του πόνου μεταξύ των ασθενών που πήραν 544 mg α-tocopheryla cetate 3 φορές ημερησίως από 50 mg δικλοφαινάκης 3 φορές ημερησίως [Scherak O et al, 1990].

Σύμφωνα με την μελέτη Framingham Osteoarthritis Cohort η αυξημένη διαιτητική πρόσληψη βιταμίνης Ε μειώνει τον κίνδυνο της εξέλιξης της οστεοαρθρίτιδας μόνο σε άνδρες, ενώ η βιταμίνη Ε δεν έχει σημαντικές δράσεις στην συχνότητα της οστεοαρθρίτιδας [McAlindon TE et al, 1996].

Σε άλλη τυχαιοποιημένη, διπλή – τυφλή, πλασέμπο – ελεγχόμενη μελέτη διάρκειας 6 μηνών σε 77 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα των γονάτων, η βιταμίνη Ε, σε δόσεις 500 IU ημερησίως, δεν ανακούφισε από τον πόνο, δεν βελτίωσε την δυσκαμψία και την λειτουργικότητα και δεν επηρέασε την ακτινολογική εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας [Brand C et al, 2001].

Σε άλλη διπλή – τυφλή, πλασέμπο – ελεγχόμενη τυχαιοποιημένη μελέτη διάρκειας 2 ετών σε 136 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα των γονάτων, η βιταμίνη Ε, σε δόση 500 IU ημερησίως, δεν προσέφερε συμπτωματική ή τροποποιητική βελτίωση συγκριτικά με placebo, όπως εκτιμήθηκε με βάση την MRI ή το σκορ WOMAC, αντίστοιχα [Wluka AE et al, 2002].

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :
Η αποτελεσματικότητα της συμπληρωματικής χορήγησης βιταμίνης Ε στην οστεοαρθρίτιδα είναι αμφιλεγόμενη.

Μερικές μελέτες υποστηρίζουν ότι ανακουφίζει από τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας, άλλες όμως ότι δεν φαίνεται να έχει συμπτωματική ή τροποποιητική δράση στην οστεοαρθρίτιδα.